scroll naar boven
X

- Over ons -

Wij zijn importeur van ...

CanEVER Audio • Diapason  • Duende Criatura  • Fletcher Audio  • Living Voice • Lyra • Music Tools  • Nottingham Analogue • Phantom Cable  • Rosso Fiorentino  • Trichord Research  

- Luidsprekers -

Luidsprekermerken (A t/m L)

Luidsprekermerken (M t/m U)

 
 
Home | digitale bronnen > overzicht

De digitale bron: een introductie.

De cd is in de tachtiger jaren van de vorige eeuw geïntroduceerd als de opvolger van de grammofoonplaat. Het medium zou perfect klinken en onverslijtbaar zijn. Althans, zo werd het gebracht. In de eerste jaren was er ook veel kritiek, maar uiteindelijk werd de geluidskwaliteit van de cd-speler erg goed. Inmiddels is de elpee weer terug en cd's afspelen lijkt te worden vervangen door streamen. Omdat er nu meer manieren zijn om digitale muziek af te spelen, spreek ik verder over digitale bronnen.

Analogue Audio Products levert digitale bronnen van CanEVER Audio, Pathos, Synthesis en Unison Research.

De cd-speler

Norma Audio SC-2LN dac

unico cd due

Analogue Audio Products onderscheidt de volgende digitale bronnen:

  • cd's
  • op een harde schijf digitaal opgeslagen muziekbestanden. Dat kan zijn op je eigen computer en/of op een NAS. Je kunt je cd's rippen en je kunt ook op het internet muziek op cd-kwaliteit of met hogere resolutie's als 24/96, 24/192, 24/384 tot zelfs DSD-hoogte aanschaffen en downloaden naar je harde schijf.
  • door streamingdiensten aangeboden digitale muziekbestanden.

Cd's kun je voor de betere geluidskwaliteit het beste afspelen met een cd-speler of een apart cd-loopwerk en een aparte Digitaal Analoog Converter: de dac. Beide laatste apparaten worden met elkaar verbonden met een coax-kabel (bijvoorbeeld onze Phantom Blue Digital RCA), met een gebalanceerde kabel (AES EBU) of met een optische kabel.

Om digitaal opgeslagen muziek af te spelen biedt Analogue Audio Products:

  • cd-spelers,
  • dac's, en
  • cd-spelers met één of meer verschillende digitale inputs, waarmee gestreamde muziek weergegeven kan worden. Eigenlijk zijn dit dac's met een ingebouwd loopwerk.

De muziekdragers op een rijtje

We weten nu dat de cd niet zo perfect is als men bij de geboorte heeft beweerd:

  • in het algoritme van de cd is achteraf gezien de oorspronkelijke muziekinformatie teveel beperkt tot de 16-bits woordlengte, waardoor toch een deel van de oorspronkelijke, essentiële muziekinformatie verdwenen is.
  • er kwamen allerlei middelen op de markt om de cd beter te laten klinken: een zwart bandje erom, een stift om de zijkant groen te kleuren, een matje erop tegen trillingen, een flesje met een magisch schoonmaakmiddel en zelfs een machine met een beiteltje om de zijkant schuin te maken. Ik heb ze allemaal geprobeerd en ze lieten allemaal de cd beter klinken. Mijn conclusie: de cd doet bij het afspelen toch iets niet helemaal goed. Zo klonk bijvoorbeeld een kopie van een cd op een Dat-recorder beter dan de cd zelf.
  • de cd bleek toch wel gevoelig voor beschadigingen, vingervet, en UV-stralen. In die zin geeft het streamen vanaf een computerschijf een duidelijk voordeel.

Variaties in resolutie

De bewering dat de cd perfect zou zijn, was een schromelijke onderschatting van het menselijke gehoor. Om minder gecomprimeerde muziekinformatie te bieden, verschenen later dvd-audio (was snel weer ter ziele), upsampling, 24/96, 24/192 en de super audio-cd, de sacd. Sacd werd alleen een redelijk succes voor liefhebbers van klassieke muziek.

En bij het streamen hebben we ook tot onze beschikking om muziek met een hogere dan cd-resolutie af te spelen: 24/96, 24/192, 24/384, DSD, MQA. DSD is de streamversie van sacd. Hoe goed dit ook kan klinken, nog steeds hoor ik dat een heel goede lp, afgespeeld met een goede en onberispelijk afgestelde platenspeler, nóg beter in het gehoor ligt. Geen wonder, want analoog heeft onder andere als betekenis oneindig en digitaal is altijd eindig.

Analoog als norm

Het is zeker niet mijn bedoeling om het medium cd hier af te kraken. In het begin was de cd voor mij wel een teleurstelling. Een akoestische gitaar klonk op cd bijna als een elektrische gitaar.

Luister maar eens naar het korte stukje intro 'Horizons' op kant 2 van de lp Foxtrot van Genesis, en vergelijk het met het zelfde stukje op cd. Bij mijn eerste cd-speler leek het wel een totaal andere gitaar. Later is dit verschil met analoog met dezelfde cd veel minder groot geworden. En dat kwam omdat de cd-spelers steeds beter zijn geworden. Hierdoor ging ik ook het medium cd steeds meer waarderen. Cd-spelers konden het analoge geluid steeds beter benaderen. Het woord benaderen zegt het al: analoog wordt het nooit.

Samengevat

Ons devies was vanaf het ontstaan van de cd-speler: de cd-speler moet het analoge muzieksignaal als norm houden. Bij veel cd-spelers uit de huidige generatie is dit goed gelukt. Maar wil je echt genieten van analoog geluid, neem dan ook een analoge bron en dat is de platenspeler.
Nu de cd-speler is uitontwikkeld, biedt de markt ons de mogelijkheid om de cd volledig te vervangen door streaming. Ik heb het hierbij niet over Spotify, want hoe leuk ook, dit medium biedt geen kwaliteit op cd-niveau. Maar andere streamingdiensten, waarvan de bekendste Tidal en Qobuz zijn, pretenderen cd-kwaliteit of hoger aan te bieden.

cd-speler Unison Research CD DUE

Unison Research CD DUE

De dac

Zonder dac is het onmogelijk om digitaal opgeslagen muziek te kunnen horen. Je weet vast wel dat dac de afkorting is van digitaal-analoog-convertor. Het is de elektronica die de digitaal gecodeerde muziekinformatie omzet in analoog geluid.

Analogue Audio Products levert digitale bronnen van CanEVER Audio, Pathos, Synthesis en Unison Research.

In cd-spelers zit een dac, in converters zit een dac, in streamers zit vaak een dac, en sommige hoofdtelefoonversterkers hebben ook een dac ingebouwd. Steeds meer geïntegreerde versterkers hebben ook een dac ingebouwd of ze hebben in elk geval de mogelijkheid daarvoor.

Analogue Audio Products levert versterkers met ingebouwde high-end dac van Pathos en Synthesis en Unison Research.

Rekenkracht

Norma HS-DA1

AANSLUITINGEN BIJ EEN canever zero uno

De moderne dac's onbreekt het zeker niet aan rekenkracht. De ontwerpers hebben voldoende keuze uit geavanceerde dac-chips van merken als Burr Brown, Woolfson, Crystal en ESS (van de Sabre dac). Maar de geluidskwaliteit van de dac wordt ook bepaald door vele andere keuzes.

Zo is de kwaliteit van de voedingsspanningen van groot belang voor een schoon geluid. En de klokzuiverheid is bepalend voor het minimaliseren van de gevreesde jitter. En na de digitaal/analoog omzetting heeft de dac een kleine stereo-uitgangsversterker nodig, want anders kan de mooie versterker in je set er nog niets mee. De kwaliteit van die uitgangsversterker is mede bepalend voor het uiteindelijke muzikale resultaat. Ik denk dat dit één van de redenen is waarom de dac's van onze merken zo bijzonder muzikaal klinken: de ontwerpers van Unison Research, Pathos, Synthesis en CanEVER hebben voldoende ervaring om mooie voedingen en mooie versterkerschakelingen toe te passen.

Solist

In feite kunnen we een parallel trekken tussen wat een solist tijdens een concert doet, en een dac: hoe beter de solist is in zaken als timing, ritmische integriteit, tonale juistheid, dynamiek en interpretatie, hoe meer we onder de indruk raken van de de uitvoering. Dat geldt ook voor een dac. Hoe slordiger hij is en hij minder nuance hij aanbrengt, des te oninteressanter en vermoeiender deze gaat klinken.

Kortom, een dac die zijn mannetje staat speelt een essentiële rol in het zo origineel mogelijk houden van het muzieksignaal.

De gescheiden dac

De cd-speler met ingebouwde dac en het gescheiden loopwerk met een aparte losstaande dac. De streamer met ook een dac erin en de streamer zonder dac ingebouwd, maar aangesloten op een gescheiden dac. Allebei is mogelijk en voor allebei is iets te zeggen. Geïntegreerd betekent minder apparaten in de kast, minder kabels met al hun invloeden en meestal lagere kosten. Gescheiden apparaten nemen doe je eigenlijk alleen om een hogere geluidskwaliteit te bereiken.

Een voordeel van gescheiden dac en loopwerk of gescheiden dac en streamer is dat beide apparaten hun eigen voedingen hebben. Dit betekent dat de voedingspanningen van de converter niet worden gehinderd door de voedingsvraag van loopwerk of streamer. En het is mogelijk om de voedingen nog beter te ontwerpen voor de doeleinden waarvoor ze worden ingezet. Een ander voordeel is dat de ontwerpers van de gescheiden apparaten ieder hun eigen ziel en zaligheid (lees expertise) kunnen leggen in de ontwikkeling van een apparaat dat binnen de gewenste prijsklasse het hoogst mogelijke doel kan bereiken. De muziekliefhebber kan helemaal zijn eigen keuzes maken: welke streamer past bij mij en welke dac zet voor mijn oren de digitale informatie het beste om in een zo analoog mogelijk geluid.

Streamer is loopwerk

Een cd-loopwerk leest de digitaal opgeslagen muziekinformatie af van de cd. Met de bedieningstoetsen op het apparaat of op de afstandsbediening bepaal je welk muziekstuk je wilt horen. De kwaliteit van het loopwerk bepaalt mede hoe nauwkeurig en mooi synchroon (lees: 'met ultralage jitter') de informatie wordt doorgegeven aan de converter, en dus ook hoe goed het uiteindelijk uit de luidsprekers gaat klinken.

Een streamer leest ook de digitaal opgeslagen muziekinformatie, maar nu vanaf harddisk of via het internet vanaf de computerbestanden van een streamingdienst. Met je iPad, andere tablet of je smartphone kies je de muziek en geef je de afspeelcommando's.

De kwaliteit van de streamer bepaalt mede hoe compleet, synchroon, zeg maar zo precies mogelijk overeenkomend met de oorspronkelijke opname de informatie wordt doorgespeeld aan de d/a-converter, en dus ook hoe goed het uiteindelijk gaat klinken.

De streamer moet je dus zien als loopwerk. Natuurlijk niet vergeleken met het mechanische deel van het cd-loopwerk, maar wel wat betreft de software waarmee en hoe de informatie wordt afgelezen en doorgeseind naar de converter.

Mijn ervaringen met streaming

Het volgende verhaal over mijn eigen ervaringen op het streamerpad is illustratief voor de mogelijkheden die er zijn om ook bij streaming de geluidskwaliteit te verbeteren. Het verhaal begint bij de kennismaking en de aanschaf van de ZeroUno Dac van Canever Audio.

De ZeroUno Dac is inzetbaar als gescheiden dac voor aansluiting op een cd-loopwerk of als gescheiden dac om aan te sluiten op een streamer.

Bij de eerste kennismaking sloot ik de ZeroUno aan op het coax-uitgang van het loopwerk van een Musical Fidelity A5 cd-speler, die ik kort ervoor voor de eigenaar had voorzien van de Trichord lage-jitter-klok. De Trichord klok werd separaat gevoed door de Trichord NC Power Supply. Het resultaat was zo fantastisch mooi dat ik weinig tijd nodig had om te beslissen wat ik met de aangeboden ZeroUno wilde doen: kopen dus en direct opnemen in ons productenprogramma. Een heerlijk groots en natuurlijk geluid waarvan ik op dat moment dacht: misschien is dit nog wel ietsje beter dan met de elpee …

Na enkele weken wilde ik wel eens horen wat er zou gebeuren als de ZeroUno met een USB-kabel zou worden aangesloten op een apparaat dat muziek vanaf het internet of vanaf een NAS zou kunnen streamen naar de ZeroUno. En omdat ik weer mee zou doen met een audioshow leek het me leuk om de ZeroUno aan het publiek te laten horen, zoals de meeste showbezoekers zelf nu muziek afspelen: streamen dus!

Streamen met een computer

Een collega-importeur vertelde me dat we de methodes die hiervoor beschikbaar zijn allemaal kunnen zien als 'computeraudio', en dat je het streamen daarom ook het beste met een computer kunt doen. Wezenlijk verschil in geluidskwaliteit zou er niet zijn. Met het macOS van Apple hoef je geen drivers te downloaden en herkennen de apparaten elkaar direct. Dat leek mij ideaal, dus ik kocht Audirvana als afspeelprogramma (de app om te streamen) en installeerde dit op een MacBook Pro. En ik nam uiteraard 'Audirvana +' erbij om met een iPad op schoot de Audirvana software op afstand te kunnen bedienen. Voorts kocht ik van enkele favoriete cd's de hi-res downloads om het later met de oude situatie (cd-loopwerk > coax > ZeroUno) te kunnen vergelijken. De muziek-downloads werden opgeslagen op de ssd-schijf van de Macbook. Ten slotte nam ik een abonnementje op Tidal. Ook bij Analogue Audio Products kon het streamen nu eindelijk beginnen.

Wat een resultaat

En het klonk prachtig! Wel anders dan ik gewend was natuurlijk, maar gewoon heel erg goed. Wel was het zo dat, als ik Macbook/streamer > usb > ZeroUno vergeleek met loopwerk > coax > ZeroUno en het verschil aan bezoekers liet horen, de meeste bezoekers de situatie met het loopwerk iets prettiger vonden klinken. Mijn reactie was telkens: het is wel anders, maar beide manieren hebben hun voor- en nadelen.

Usb-kabels

Volgens de collega-importeur zouden dure usb-kabels ook onzin zijn. Die maken het data-transport heus niet anders of completer. Toch kocht ik de duurste Audioquest usb-kabel en ik hoorde direct dat dit beter was …

Met de Macbook/Audirvana als streamer en de ZeroUno als d/a-converter heb ik een mooie show gedraaid en veel positieve reacties gekregen.

CanEVER ZeroUno plus Preamplifier DAC

cANEVER ZEROUNO plus

Er moet nóg meer uit te halen zijn

intel nuc nuc7i5bnh intel core i5

intel nuc nuc7i5bnh
voor-, achter- en zijkant

Gaandeweg bekroop mij af en toe het gevoel dat mijn favoriete muziek toch wel beter had geklonken in de tijd dat ik de ZeroUno met de Phantom Blue coax op een mooi met Trichord verbeterd cd-loopwerk had aangesloten. Dat even terughalen kon niet, want ik had niet meer zo'n mooi loopwerk tot mijn beschikking.

Een tijd later had ik voor een consument die Sven heet, zijn Unison S6 MK2 buizenversterker verbouwd om met de EL34-buizen in triode te kunnen spelen. Om het eindresultaat te laten horen gebruikte ik de Macbook/Audirvana en de ZeroUno. De verandering van de buizenversterker was heel goed te horen en het klonk prachtig. Na afloop zei Sven dat hij zeker wist dat de mooie ZeroUno nog beter zou presteren als ik het anders zou gaan doen. Hij zei dat ik de Macbook/Audirvana combinatie moest beschouwen als een cd-loopwerk en dat het echt een stuk beter zou kunnen, op dezelfde manier als wanneer een beter loopwerk, aangesloten op de ZeroUno, duidelijk beter zou klinken. Hij bood me aan om zijn afspeelmethode, nl. met Roon software op een speciaal voor muziek geconfigureerde Intel NUC computer een keer mee te nemen en dit aan te sluiten op mijn set met de ZeroUno.

Hoe klinkt Roon software op een Intel NUC?

Altijd hongerig naar verbetering stemde ik direct toe. Hij legde me vervolgens in een e-mail nog eens uit dat Roon speciale software had ontwikkeld waarmee het muziekdatatransport beter zou lopen en dat daarmee het streamapparaat als het ware een beter loopwerk zou zijn.

Korte tijd later hadden we beiden een moment gevonden om samen in onze luisterruimte in Nieuwegein de vergelijking te doen. We hadden ervoor gezorgd dat enkele hi-res-muziekstukken op de ssd in zijn NUC én op de ssd in mijn Macbook stonden. De vergelijking bewees zonder enige twijfel dat Sven volkomen gelijk had. Dezelfde muziek klonk vanaf zijn NUC/Roon zo enorm veel beter dan vanaf mijn Macbook/Audirvana, dat ik direct overtuigd was. Er was dus nog veel meer kwaliteit uit de ZeroUno te halen. Misschien kon het streamen toch nog even goed of hopelijk nog beter klinken dan het afspelen van de cd's …?

Roon op de mac

Nu heb ik, als ik ga uitzoeken of een andere manier echt beter klinkt, de gewoonte aangeleerd om altijd steeds slechts één stap tegelijk te doen. Ik besloot om eerst Roon op de Macbook te installeren. Een proefabonnement was snel geregeld en het Roon-programma is zo gebruiksvriendelijk dat de ZeroUno en mijn muziekbestanden direct gevonden werden, en het afspelen met Roon direct kon beginnen. Ik kreeg de stellige indruk dat het echt wel beter klonk. Een vollere klank die completer, vloeiender en harmonischer leek te zijn. Terugschakelen naar afspelen met Audirvana bewees dat mijn eerste indruk ruimschoots werd bevestigd.

Het Roon systeem heet RAAT. Dit is de afkorting van Roon Advanced Audio Transport. Roon maakte van mijn Macbook inderdaad een beter virtueel loopwerk. De software waarmee digitale bestanden gestreamd worden bepaalt wel degelijk mede de geluidskwaliteit.

Altijd op zoek ...

Misschien herken je dit ook: het verbetervirus. Door een wijziging klinkt de installatie beter, maar je wilt nog meer. Dus zou de volgende stap moeten zijn: het advies van Sven opvolgen en afstappen van het muziek afspelen vanaf de laptop. Met de hulp van Sven bestelde ik via internet alle nodige onderdelen om een Roon NUC samen te stellen. Kosten: < € 900,00. Links zie je de plaatjes, overigens is de afmeting ervan bescheiden: 11,5 x 11,5 x 5 cm.

Samen met Sven heb ik de NUC voorzien van de hardeschijven waarop Roon ROCK en de muziekbestanden kunnen worden geplaatst. ROCK is de afkorting van Roon Optimized Core Kit. Sven zorgde er vervolgens voor dat Rock op de NUC computer geïnstalleerd werd. De volgende dag werd er door mij snel in de luisterruimte in Nieuwegein opnieuw geluisterd en vergeleken. Hetgeen te verwachten was, gebeurde ook: weer een stap beter! Nog harmonischer, nog informatiever, nog voller en krachtiger.

RAAT en een Roon endpoint

Roon zegt dat RAAT het beste zal werken met een Roon Endpoint. Dat is een streamer die voor Roon RAAT geoptimaliseerd is. Zo'n streamer is te koop met of zonder dac erin. Voor mij is zonder de beste optie, omdat de mooie ZeroUno Dac voor mij (naast een platenspeler) de dagelijkse portie muziek verzorgt.

Op de website van Roon staan alle streamers die kunnen dienen als endpoint. De configuratie zou dan worden: internet > utp > Roon Nuc > utp > Roon Endpoint > usb of coax > ZeroUno. Ik hoop eigenlijk dat het Endpoint niet nodig zal zijn. Het Nuc-kastje is zo leuk klein dat ik het graag daarbij zou laten.

Binnenkort zal Sven naar Nieuwegein komen met zijn Melco/endpoint. Dan zal snel duidelijk zijn of er toch ook nog een endpoint bij moet komen. Maar op dit moment ben ik eigenlijk al zeer tevreden.

Cd-loopwerk+Trichord+ZeroUno

Nog steeds zit het fantastische geluid in mijn hoofd dat ik hoorde toen ik de ZeroUno net binnen had en ik deze had aangesloten op een met Trichord gemodificeerd Musical Fidelity loopwerk. En ook de uitzonderlijk mooie resultaten met een Sony ES/Trichord en een Teac VRDS20/Trichord zitten nog rotsvast in mijn geheugen. Ik ben nog steeds van mening dat jitter-arm cd-loopwerk > coax > dac tot de beste d/a-resultaten kan leiden. En wil je nog beter, stort je dan met een mooie platenspeler op een platencollectie. Maar ik hoop wel dat ik uiteindelijk met streamen tot een zelfde (of beter ?) resultaat zal komen.

Misschien ben je nieuwsgierig geworden naar de ZeroUno? Lees meer over deze geweldige dac.

Muziekbronnen hi-res audio

Enkele voorbeelden van websites waar je hd-tracks en hi-res-bestanden vandaan kunt halen:

Norma HS-DA1

trichord klok ingebouwd in een musical fidelity loopwerk

Documentatie & meer info

home | cookiebeleid & disclaimer | print deze pagina | scroll omhoog