scroll naar boven
X

- Over ons -

Wij zijn importeur van ...

CanEVER Audio • Diapason  • Duende Criatura  • Fletcher Audio  • Living Voice • Lyra • Music Tools  • Nottingham Analogue • Phantom Cable  • Rosso Fiorentino  • Trichord Research  

- Luidsprekers -

Luidsprekermerken (A t/m L)

Luidsprekermerken (M t/m U)

 
 
Home | cartridges > overzicht

Een introductie.

Cartridges oftewel pickup-elementen zijn er in twee types, moving coil (MC) en moving magnet (MM).

Analogue Audio Products levert elementen van The Cartridge Man en Lyra, draaitafelarmen van Nottingham Analogue, Fletcher Audio, Hadcock en The Cartridge Man.

MM of MC?

In het verre verleden was vrijwel elke hifi-platenspeler uitgerust met een MM-element. Bekende merken waren bijvoorbeeld Philips, Shure en Stanton. Het Deense merk Ortofon introduceerde al in 1948 's werelds eerste MC-element. Pas in de jaren 70/80 werd MC populair.

We weten allemaal wel dat een geslepen diamantje de plaatgroef aftast en dat hiermee muziek kan worden weergegeven. Beide types MM en MC hebben een staafje (cantilever) met aan de ene kant het diamantje erop gemonteerd en aan de andere kant iets dat er voor zorgt dat de groefbewegingen in spanningsvariaties worden omgezet. Alle versterkertrappen op rij laten met die variaties de luidsprekers bewegen en de muziek dus spelen. Bij MM-elementen is het bewegende 'iets' een magneetje en bij MC's zijn het minieme spoeltjes.

Moving Magnet

Bij mm-elementen hangt het magneetje tussen spoeltjes zet de gloefslingering het magneetje in beweging. Net als bij de ouderwetse fietsdynamo worden er dan in de spoeltjes spanningsvariaties opgewekt. De beweging wordt zo omgezet in muziek. Bij MM-elementen is de spanningsafgifte meestal comfortabel hoog, bv tussen 2,5 en 4,5 mV.  De phonotrap kan eenvoudig zijn, want hoeft niet zoveel te versterken. Omdat MM-elementen doorgaans een lichte en daarom makkelijk beweegbare cantilever hebben en de phonotrap eenvoudig kan zijn, klinken ze vaak 'lekker', met muzikaal 'gemak', en heel natuurlijk.

Analogue Audio Products levert MM-elementen van het merk The Cartridge Man.

Moving Magnet

PRINCIPE VAN MOVING MAGNET

Moving Coil

Moving Coil

principe van moving coil

Bij MC is het precies andersom als bij MM. Aan het einde van de cantilever zijn spoeltjes bevestigd die tussen meerdere magneten kunnen bewegen en zo worden de spanninkjes opgewekt. Als de spoeltjes langer draad krijgen, zal de afgiftespanning hoger zijn en zal de versterkingsfactor van de phonotrap lager kunnen zijn.

Maar hoe meer draad, hoe meer massa de spoelen krijgen en hoe minder makkelijk daardoor de naald door de groef in beweging kan worden gebracht. We noemen dit: een lagere compliantie. Zulke MC-elementen heten 'High Output', en ze hebben doorgaans ongeveer dezelfde versterkingsfactor nodig als MM-elementen.

Ik vind zulke MC-elementen niet zo fijn klinken en zeg: koop dan liever een mooie MM. High output MC klinkt wel dynamisch maar ook nogal technisch en met een zekere 'hardheid'. Het vloeiende en subtiele ontbreekt.

Hoe korter de spoeldraad, hoe lager de spoelmassa en hoe hoger de compliantie. Maar de spanningsafgifte wordt lager en de MC-versterker moet meer versterkertrappen in serie hebben. Een optimum voor mooie mc-geluidskwaliteit ligt bij een spoelmassa die tussen 0,2 en 0,6 mV spanning afgeeft. Dit heet Low Output MC.

Zulke mc-elementen kunnen wat betreft lage en hoge tonen, detaillering en dynamiek wel beter presteren dan MM-elementen, maar een beetje technische klank loert om de hoek. Pas bij de doorgaans kostbaarder MC-elementen hebben de ontwerpers met veel technisch vernuft het low output MC principe op alle punten superieur aan MM weten te krijgen.

Analogue Audio Products levert MC-elementen van het merk Lyra.

Zelf luisteren

Beide systemen MM en MC kunnen heel goed klinken en enorm veel muziekplezier geven. Welk systeem uw voorkeur heeft, zal u zelf met luisteren moeten vaststellen. Er is een tijd geweest dat MC door vrijwel iedereen als superieur werd gezien. Die tijd is voorbij, want ook MM is door de jaren heen steeds verder verbeterd.

En dan komt het aan op monteren

Nu zijn we bij het hoofdstuk Hogere Afstelkunde. Belangrijk, want als er iets is wat nauw komt bij weergave via een platenspeler, dan is het wel het correct in stelling brengen van Het Element.

Overhang

Ten eerste hebben we te maken met de afstand die er tussen de naald en het centrale plateaulager is. De afstand is per arm anders, maar zit ergens rond de 13 mm.

Azimuth

Bij de Azimuth gaat het erom dat de naald exact rechtstandig contact maakt met de linker- en rechterzijde van de plaatgroef.

Anti-skating oftewel dwarsdrukcompensatie

Vanwege de noodzakelijke overhang krijgt de naald een kracht naar het midden van de plaat te verduren. Dit geeft hoorbare vervorming en ongelijkmatige slijtage van de naald en de plaatgroef. Dit probleem wordt opgelost met een juiste instelling van de antiskating ofwel dwarsdrukcompensatie.

VTA en SRA

Om belangrijke redenen wordt de plaat door de snijbeitel onder een lichte hellingshoek (tussen 92º en 94º) gesneden. Om de muziekinformatie weer exact naar het origineel terug te vertalen, moet ook de naald dezelfde hellingshoek krijgen. Dit heet SRA of wel Stylus Ranking Angle. De fabrikant van het element zorgt hiervoor. Maar de praktijk heeft geleerd dat het laatste restje correcte SRA alleen met het gehoor afgesteld kan worden. Dit gebeurt door de armhoogte af te stellen. Eerst horizontaal, want dan is de naaldhoek zoals de fabrikant van het element bedoeld heeft. Daarna met veel luisteren bepalen of de arm een fractie hoger of lager moet en steeds de naalddruk hieraan aanpassen.

Het armpje waarop de snijbeitel bevestigd is, staat onder een hoek van 20º. Daarom moet ook het staafje waarop de elementnaald bevestigd is onder een hoek van 20º staan. Ook hier heeft de fabrikant van het element voor gezorgd. Theoretisch zal de VTA (vertical tracking angle) correct zijn als het element exact horizontaal dus evenwijdig aan de plaat is afgesteld. In de praktijk moeten VTA en SRA tegelijk op het gehoor middels variëren van de armhoogte worden zo optimaal mogelijk worden afgesteld.

Afstellen is de moeite waard

Heeft u een draaitafel van Nottingham Analogue of Fletcher Audio bij een van onze dealers besteld of bent u dat van plan? Kijk hieronder.

Adamantes

naald in groef

Wij stellen uw draaitafel af

Als u een Nottingham Analogue of Fletcher Audio draaitafel heeft besteld bij een van onze officiële dealers, kan uw nieuwe aanschaf (als u dit wilt) tegen een geringe bijbetaling door mij persoonlijk worden afgeregeld. Dit garandeert een 100% optimaal resultaat. Het recept kan nog zo goed zijn, het is de kok die het eindresultaat bepaalt.

Fouthoekschaal, elementpositie, dwarsdrukcompensatie, VTA, azimuth, naalddrukmeter, waterpas en pincet zijn zo wat begrippen en gereedschappen die voorbij komen als u dit zelf wilt doen. Bij Cartridges hebben we daar al wat over gezegd. Met deze tools beginnen wij ook, maar we eindigen met afstelling puur op het gehoor. Want daar gaat het uiteindelijk om.

Onze meerwaarde

Maak gebruik van onze dienst om tegen een geringe vergoeding uw draaitafel, de arm en het element optimaal af te stellen. Voor ons is het dagelijks werk. Laat het uw dealer weten en/of stuur ons een mailtje. Dan gaan we dat voor u doen.

Nottingham Analogue Space arm

NOTTINGHAM ANALOGUE SPACE ARM

Documentatie & meer info

home | cookiebeleid & disclaimer | print deze pagina | scroll omhoog